Spacer po Mostowej
Ulica Mostowa w Płocku istnieje od I połowy XIX wieku. Można więc przyjąć, że powstała niemal równolegle z wynalazkiem i upowszechnieniem fotografii i tylko niewiele wcześniej od wprowadzenia do użycia pocztówek.
Z dawnych lat zapamiętałem ulicę Mostową taką, jak widzę ją teraz na najwcześniejszych pocztówkach Betleya z pierwszej dekady XX wieku. Konie i ciągnięte przez nie pojazdy wystukiwały na bruku charakterystyczny rytm. Autobusy dysząc wjeżdżały pod górę, żeby odpocząć na przystanku przy Pl. Narutowicza. Piechurzy z całą pewnością bez narzekania na uciążliwość i długość podejścia od mostu do katedry, szli zauroczeni tajemniczością przenikającego przez gęsty drzewostan światła słonecznego. Dochodząc do szczytu zawsze mówiło się: - jaka szkoda, że to już koniec. A tak naprawdę to wielkiej szkody nie było, bo po wejściu na górę spacerowicz znajdował się w bezpośredniej okolicy katedry i wśród innych najszacowniejszych zabytków starego Płocka.
Pobyt w Płocku zaczynałem zwykle od tego podejścia i nie bardzo wiem, dlaczego żaden z przewodników nie proponuje początku lub końca trasy turystycznej w okolicy mostu i wybrzeża Wisły, a sama Mostowa jest w tych przewodnikach zaledwie odnotowywana.
Interesujące i szczegółowe opisy początkowych dziejów ulicy znajdujemy u arcybiskupa A. J. Nowowiejskiego, który podaje, że w latach 20-tych XIX wieku drogę do Wisły wybrukowano i początkowo nazwano nadwiślańską, a w kilkadziesiąt lat później mostową. W ostatnim ćwierćwieczu wieku XIX wieku zadrzewiono aleję tumską nad Wisłą, a na początku kolejnego wieku uporządkowane zostało wybrzeże Wisły i ulica mostowa. Niedługo po remoncie ulicy prowadzącej do przebudowanego w 1903 roku kościoła katedralnego, "ulica mostowa opatrzona została wygodnym cementowym chodnikiem, który jest tak ułożony, iż bez zmęczenia coraz wyżej idąc, stajemy na górze, na której się Płock rozłożył."1
W tym samym czasie na długości kilkudziesięciu metrów wyłożono kamieniem wybrzeże wiślane, a od ulicy Mostowej wybudowane zostały cementowe schody skracające drogę od Wisły do miasta. Tuż za schodami poprowadzono kręte wejście na górę tumską.
Na dole po lewej stronie znajdowały się dawniej zabudowania będące magazynami soli. W 1948 roku przy okazji przebudowy ulicy uporządkowano teren magazynów i cały teren od Wisły do ulicy Mostowej. Przebudowano schody prowadzące od niej do nadbrzeży Wisły i powstał tu Park Solne Żupy.
Po prawej rozciągał się widok na ogrody, a wyżej na ogród angielski urządzony około 1820 roku na gruntach podominikańskich, przez który można było przejść krótszą drogą do miasta na Plac Floriański. Park nazywany Górkami Niemieckimi lub Dominikańskimi przetrwał do roku 1936, gdy podczas budowy mostu nastąpiła rozbudowa ulicy Mostowej.
W latach 1937-1939 równocześnie z budową mostu drogowo-kolejowego przez Wisłę na prawym brzegu powstała nowa trasa ulicy mostowej ze zjazdem na nabrzeże, a także wykop drogowy i kolejowy będący trasą wyjazdową włączającą się w aleję Kilińskiego.
W latach 1948-1949 wybudowano wzdłuż osi placu Obrońców Warszawy schody do ulicy Mostowej. Na całym terenie urządzono tarasy i przejścia oraz posadzono drzewa i krzewy.
Dalsza część ogrodów należała do posesji stojących na górze przy ulicy Warszawskiej w 1917 roku na odcinku od Rynku Kanonicznego do Dominikańskiej przemianowanej na Kościuszki.
Na górze ulicy skręcającej w lewo po prawej stronie znajduje się późnogotycka kamienica, będąca najstarszym w Płocku budynkiem świeckim, zwana współcześnie "Domem Pod Trąbami", a po lewej jedna z dawniejszych rezydencji kanonickich, obecnie parafia katedralna. Od tych dwóch domów otwiera się droga jedna w lewo do bazyliki katedralnej, druga na prawo do miasta.
Powyższe opisy ulicy rzeczywiście nie stawiają Mostowej w czołówce ulic bogato zurbanizowanych architektonicznie i przepełnionych zabytkami. Jednak jej położenie, historia i urok sprawiają, że naprawdę warto tam bywać.
Do spaceru po ulicy Mostowej zachęcam nie tylko miłośników obrazów z dawnych kartek pocztowych. (LB, kwiecień 2010)
1 Nowowiejski, A.J.: Płock Monografia historyczna. Płock, 1930, s.674
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.