Dawniej Alleja
Aleje tworzone były już w starożytności. Król Persji Dariusz III (336-330 r. p.n.e.), by rozwinąć i poprawić komunikację pocztową, kazał główne trakty obsadzić m. in. drzewami oliwnymi, w których cieniu gońcy mogliby odpocząć, jak również posilić się rosnącymi na nich owocami. Popularność alej w Europie przypadła na czasy renesansu. Szpalery drzew i krzewów pełniły wtedy przede wszystkim funkcję ozdobną. Etymologia słowa aleja wywodzi się od francuskiego allée oznaczającego początkowo wyrównaną ścieżkę ogrodową, a potem drogę prowadzącą z rezydencji do ogrodu. Dzisiaj w wielu językach europejskich używane są pochodne słowa na określenie drogi obsadzonej drzewami (niem. Allee, czeski alej itd.).
Ta gostynińska ulica od zawsze była i jest krótka. Nazwę Alleja uzyskała aleja zapewne w sposób naturalny, a mianowicie dzięki szpalerowi drzew jednego gatunku nasadzonych regularnie i równo jak to opisano na wstępie.
Na przeglądanych planach i planikach Gostynina przebieg alei był zaznaczany chociaż zdarzało się, że brakowało uliczce opisu. Za to w rodzinnych wspomnieniach z początków lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku, a więc sprzed zmiany nazwy ulicy, na tablicach lub chociaż na jednej z nich funkcjonowała jeszcze nazwa o treści Alleja.
Pokazana wyżej pocztówkowa fotografia ma właśnie taki opis i nie ma w nim błędu jak w pierwszej chwili mogłoby się wydawać. Ponadto widać, że w okresie kiedy wykonywano zdjęcie, od strony ulicy Płockiej jezdnia alei była zamknięta. Jednocześnie jak wynika ze wszystkich dostępnych planów istniało naturalne połączenie z dawną ulicą Długą - na fotografii widoczne na wprost, na końcu alei. Pocztówkę z sygnaturą 15 3622 na rewersie wydano w 1915 roku. Technika wykonania i wszystkie inne cechy wskazują na to, że wydawcą był G. Boehm.
Drugą pocztówkę posiadającą na rewersie sygnaturę Editeur G. Böhm, Gostynin nie wiadomo dlaczego ten sam wydawca opisał Aleja. Gostynin. Istnienie ulic i funkcjonowanie ich nazw w latach czterdziestych XX wieku potwierdza autorka artykułu w Notatkach Płockich pisząc, że w okresie okupacji u zbiegu ulic Płockiej i Alei mieścił się Urząd Pracy.1
Na kolejnej, niżej reprodukowanej pocztówce, wydanej w tym samym czasie w Łodzi przez R. Borkenhagena wydrukowano opisy w trzech językach z błędami. W językach rosyjskim i niemieckim wyraz aleja pisze się alleja. Wydaje się, że polską pisownię zastosowano wtedy w zgodzie z tymi wzorcami, a ja w katalogu pocztówek gostynińskich do niedawna nazwę Alleja opisywałem jako błąd literowy.
W drugiej połowie lat osiemdziesiątych XX wieku nazwę ulicy zmieniono na aleję ks. Jerzego Popiełuszki, a wcześniej było już otwarte skrzyżowanie z ulicą Jana Pawła II. Drzewa systematycznie wycięto i prawie nie istnieje zabudowa z dawnych czasów.
Zakładam, że dzisiejsi mieszkańcy miasta mieliby poważny problem ze wskazaniem i opisaniem miejsca widocznego na pocztówkach. (LB, grudzień 2017)
1 Kumpf J. H., Szubska-Bieroń E.: Gostynin pod zarządem niemieckim 1939-1945, "Notatki Płockie", 2014, nr. 2, s. 26
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.