Kościół, nie zamek
W związku z odbywająca się w XIX wieku swoistą "wędrówką narodów" stało się tak, że w ówczesnym powiecie gostynińskim ponad 16 procent ludności stanowiła ludność pochodzenia niemieckiego. Spośród 69 wiosek należących do parafii gostynińskiej w 34 mieszkało po kilku lub nawet sami Niemcy.1 Około 14 tysiącom mieszkańców wyznania luterańskiego, głównie narodowości niemieckiej potrzebny był kościół. I wtedy w Gostyninie zbudowano zbór ewangelicki.
Nie trzeba być architektem, aby przy pierwszym zetknięciu z gostynińskim obiektem rozważań stwierdzić, że nosi on wszelkie cechy kościoła. Zwracam na to uwagę, bo od długiego czasu budowlę uparcie nazywa się zamkiem mimo, że zamkiem od kilkuset lat już nie jest.
Pocztówka wydana w latach dwudziestych XX wieku przez G. Böhma w Gostyninie pokazuje kościół z budynkiem pastorówki. Jak widać na zdjęciu jedynym elementem mogącym przypominać zamek są zwieńczenia dwóch segmentów dzwonnicy kościelnej.
Zdjęcie na pocztówce wydanej kilkanaście lat później niezależnie od treści opisu także potwierdza moje twierdzenie. Niżej reprodukowana dwustronnie pocztówka fotograficzna przybliża - dosłownie, widok kościoła ze wszystkimi elementami budowli sakralnej. Pocztówka, która od niedawna znajduje się w moim zbiorze jest najdawniejszą znaną mi pocztówką gostynińską, a z całą pewnością obiektem z najstarszym ostemplowaniem i obiegiem pocztowym w kolekcji.
Tak więc zamek gostyniński nie jest zamkiem, ale kościołem wybudowanym na miejscu dawnego zamku, co najwyżej na jego resztkach. W bogato ilustrowanym atlasie z 1907 roku pod mapką powiatu gostynińskiego znajduje się ilustracja zatytułowana "Ruiny zamku w Gostyninie przerobione na kościół ewangelicki".2
Zrealizowane ostatnio projekty na podstawie decyzji ambitnych włodarzy miasta nie mogą zmienić historii i faktów jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Gostynianie, z którymi rozmawiam, co najmniej z zakłopotaniem mówią o zrealizowanym projekcie, który poza miejscową władzą nigdzie nie zyskał uznania i pełnej akceptacji. (LB, sierpień 2012)
1 Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej. Praca zbiorowa. Towarzystwo Naukowe Płockie, 1990.
2 Bacewicz, J. M.: Atlas geograficzny ilustrowany Królestwa Polskiego. Warszawa, 1907 rok, s. 5
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.