Pałac w Sannikach
W okresie średniowiecza Sanniki, podobnie jak i inne wsie ziemi gostynińskiej, m. in. Świniary i Strzelce, były jedną z osad służebnych książąt płockich. Najdawniejsi mieszkańcy osady, tzw. "sannicy", specjalizowali się w produkcji różnego typu drewnianych sań, niezbędnego środka transportu w porze zimowej. W zbudowanym tu drewnianym dworze chętnie przebywali książęta.
Na początku XIX wieku Sanniki stały się własnością rodziny Pruszaków. Zarządcą majątku był Tomasz Tadeusz Pruszak. Po utracie niepodległości przez państwo polskie i wkroczeniu Prusaków do stolicy, pozostawił swój pałac oraz dworek w Warszawie i przeniósł się na stałe do Sannik.
Od 1808 roku nowym właścicielem Sannik został Aleksander Pruszak. Zajął się on przebudową sannickiego dworu, do którego od strony traktu Sochaczew - Gąbin, przez murowaną bramę prowadziła aleja dojazdowa wysadzana kasztanami. Wkrótce wokół dworu powstał duży park i ogród. Latem 1828 r. w Sannikach, u swego szkolnego kolegi Konstantego Pruszaka spędzał wakacje młody Fryderyk Chopin.
W 1858 roku Ksawery Pruszak sprzedał swoje posiadłości sannickie z dworem i udziałami w cukrowni Seeligowi Natansonowi, który po kilku latach stał się jedynym właścicielem cukrowni, dóbr ziemskich oraz dworu w Sannikach.1
W Katalogu Zabytków Sztuki odnotowujemy, że murowany pałac wzniesiono w roku 1880 według projektu architekta Władysława Marconiego.2 Ostatni właściciele sannickiego majątku Dziewulscy określali tą datę na 1910 rok i ona była uważana dotychczas za najbliższą prawdy. Rzeczywiście, kiedy w 1909 roku majątek przeszedł na własność rodziny Dziewulskich, sam pałac został gruntownie przebudowany.
Z około 1920 roku pochodzą dwie fotograficzne pocztówki z widokiem pałacu. Zdjęcia wykonano w krótkim odstępie czasu.
Zapisane w katalogu jako fotograficzne pocztówki prywatnych nakładców z całą pewnością wydane zostały na zamówienie ówczesnych właścicieli dóbr sannickich. Pocztówki wykonano w zakładzie fotograficznym na papierze przygotowanym przez producenta z zachowaniem obowiązującego formatu i wydrukowaną liniaturą adresową. Wykonanie opisu sposobem negatywowym dodatkowo przemawia za takim, a nie innym wykonawcą. O tego rodzaju pocztówkach pisałem w PP w art. nr 6 i tam też zapowiadałem powrót do tematu.
W styczniu 2011 roku rozpoczęto generalny remont pałacu w Sannikach. W trakcie jego prowadzenia, oprócz malowideł na sufitach i ścianach pierwszego piętra, odkryto także drewniane posadzki taflowe pochodzące z 1910 roku. Analizy wykazały, że malowidła przedstawiające motywy roślinne powstały pod koniec XVIII i na początku XIX wieku. Kolejne badania dowiodły, że budowę parteru pałacu rozpoczęto w 1793 roku, a druga faza rozbudowy pałacu nastąpiła po 1808 roku, o czym już wspomniałem.
Teraz wiadomo, że budowla powstała na wzór pałacu rodziny Pruszaków, znajdującego się w Warszawie przy ulicy Marszałkowskiej 141. Potwierdzać to miały kształt, zarys i ogólne podobieństwo obu budynków.3
(Reprodukcja fotografii pałacu Pruszaków w Warszawie z www.warszawa1939.pl, a tam z Herbst: Ulica Marszałkowska)
Okazało się, że budynek pałacu w Sannikach jest starszy o 117 lat niż zakładano. Przebywający tutaj Chopin nie mieszkał w nieistniejącym drewnianym dworku. Dzisiaj wiadomo, że spędził wakacje w murowanym pałacu.
Po zakończeniu remontu, w obiekcie ma być otwarte Europejskie Centrum Artystyczne im. Fryderyka Chopina. Konserwatorzy zabytków zapewniają dzisiaj o udostępnieniu dla zwiedzających pałacu po remoncie.(LB, październik 2011)
1 Szczepański, J.: Sanniki i okolice. Warszawa, 1987
2 Katalog Zabytków Sztuki w Polsce. Tom X. Dawny powiat gostyniński. Warszawa, 1975, s.30
3 Źródło: Herbst, S.: Ulica Marszałkowska. Veda. 1998
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.