Od etnografii do powodzi

Podczas premierowej prezentacji wydawnictwa płytowego z pocztówkami płockimi w pewnym momencie na sali nastąpił wybuch śmiechu. Zdarzyło się to podczas wyświetlania na ekranie pocztówki zakwalifikowanej do działu pn. etnografia, a reprezentowanego niefortunnie, a może po prostu dziwnie - jak się okazało, przez jedyny w zbiorze obiekt.

Do dzisiaj myślę, że jeżeli włączenie pocztówki do zbioru było uzasadnione, to i utworzenie takiego działu też niekoniecznie śmieszne. W odróżnieniu do innych miejscowości, Płock i jego okolice nie znajdowały ilustratorów i propagatorów swojej, należy przyznać - niezbyt wybujałej ludowości i w efekcie szerzej - etnografii na pocztówkach.

Przypominając sobie to zdarzenie odnalazłem pocztówkę, która podwoiła zasób tego działu w moim katalogu. Fotografia zaopatrzonych w narzędzia mężczyzn, zgrupowanych pod kapliczką i pilnujących tamę mającą ich uchronić przed powodzią, wprowadza nas w szczególne i odwieczne problemy mieszkańców okolic Płocka.

Pocztówka jest jedną z licznych w serii pokazującej życie wsi polskiej przełomu wieków na fotografiach, a seria została wykonana w Zakładzie Fotochemicznym B. Wierzbicki i S-ka. Bolesław Wierzbicki urodził się w 1869 roku Płocku, a od 1896 roku był właścicielem drukarni w Warszawie należącej do większych zakładów w kraju. Myślę, że wybór miejsca i tematu tej ilustracji był autorstwa właśnie Wierzbickiego, mając w pamięci jego liczne i stałe kontakty z rodzinnym miastem.

Nakładem M. Kowalskiego w Płocku ok. 1915 roku wydana została pocztówka z ilustracją zatytułowaną Powódź w Radziwiu. W nie tak odległych czasach znajdujemy opis idealnie odpowiadający widokowi na pocztówce: W czasie wiosennych wylewów wody Wisły wdzierały się do dawnego swego koryta w dolinie radziwskiej. Jedynie wyższe wzniesienia, znajdujące się w Radziwiu, broniły się przed powodzią; sama wieś wyglądała wtedy jak wyspa.¹

Powodzie w okolicach Płocka wyrządzały ogromne szkody w uprawach i domostwach ludzkich. Zatory lodowe i kry niszczyły mosty. Na dawnych pocztówkach płockich takie wydarzenia także rzadko były tematem ilustracji. (LB, styczeń 2011)

do góry

 

Liczba wejść:

• Strona główna
• Artykuły
• Korespondencja
• Kontakt

Pocztówki Płockie. Wszelkie prawa zastrzeżone.