Ludwik Kempner, Płock
Kilkadziesiąt lat działała w Płocku wielobranżowa firma Kempnerów, która zapoczątkowała swoją działalność w Płocku otwarciem w 1857 roku księgarni. Chaim Rafał Kempner z żoną Esterą Faigą z Ehrlichów uruchomili przy księgarni czytelnię. Katalogi dla czytelni zamawiali w płockiej drukarni Paulego, później do roku 1875 także w drukarniach warszawskich. Po śmierci męża w 1870 roku prowadzenie całego interesu przejęła wdowa z dziećmi, szczególnie z synem Ludwikiem (Lejbem) i jego żoną Taubą (Teofilą) z Kohnów, rejentalnie dopuszczoną w 1872 roku do wspólnoty majątkowej. W oparciu o zezwolenie gubernatora płockiego z 31 sierpnia 1872 roku uruchomiono w księgarni przy ulicy Grodzkiej ręczną maszynę drukarską. Drukarnia produkowała karnety wizytowe, stemple okolicznościowe na kartach pocztowych i zawiadomienia.
Firma stale się rozwijała, zyskując na znaczeniu dzięki obrotności Ludwika Kempnera, pod którego nazwiskiem od 1880 roku zwykle już była wymieniana.
Na pocztówce z widokiem ulicy Grodzkiej wydanej ok. 1930 roku nakładem Księgarni Stępczyńskiej i Murawskiej w Płocku, druga po lewej to kamienica Kempnerów.
Przy rodzinnym podziale majątku w roku 1881 Ludwikowi przypadła w udziale posesja przy ulicy Grodzkiej wraz z magazynem książek i czytelnią. W dwa lata później stanął tutaj nowy budynek, w którym ulokowano obok wspomnianych agend także i drukarnię. W roku 1888 sprowadził Ludwik do niej nową maszynę, tym razem większą, płaską i pospieszną, dzięki czemu jego drukarnia zaczęła odtąd figurować w urzędowych wykazach i w opinii publicznej jako jedna z trzech płockich drukarń oprócz drukarni rządowej i Paulego.
Drukarnia znajdowała się w małym i skąpo oświetlonym pokoiku przy dużej księgarni i składzie materiałów piśmiennych, w którym to pomieszczeniu idealnie umieszczono zecernię, maszynę drukarską wraz ze wspomnianą już (z 1872 roku) zapasową bostonówką i część introligatorni. Pracował w tym pomieszczeniu jeden zecer, jeden maszynista, 2-3 niewykwalifikowanych uczniów.1
Na pocztówce wydanej przez Ludwika Kempnera w Płocku przed 1905 rokiem zatytułowanej "Bulwar nad Wisłą", w firmowej drukarni mógł być tylko nadrukowany dodatkowy opis w języku rosyjskim.
Żaden, nawet bardziej szczegółowy opis działalności firmy nie wspomina o tym, aby w zakładzie Kempnera drukowano pocztówki. Moim zdaniem Ludwik Kempner, który prowadząc czytelnię, księgarnię i handel materiałami piśmiennymi umiał łączyć harmonijnie talent kupiecki z otwartością i zrozumieniem dla wartości kulturalnych, zainteresował się od początku swojej działalności także pocztówkami, z tym, że były to inicjatywy głównie wydawnicza i nakładcza. Na pewno większość z ujęć fotograficznych i negatywów z widokami Płocka, były po raz pierwszy wykorzystane na pocztówkach właśnie przez Kempnera. Po jego śmierci 14 lipca 1908 roku taką działalność kontynuowali jeszcze przez pięć lat jego sukcesorzy. W kolejnym artykule postaram się poukładać czterdzieści pocztówek Ludwika Kempnera ze zbioru i zastanowić się na tym, które mogły być drukowane w jego drukarni. (LB, sierpień 2011)
1 Morawska, M. U.: Drukarstwo płockie do roku 1918. TNP. Płock, 1984, s.108
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.