Kościół św. Marcina
Stosując się do uwag Przemysława Nowogórskiego, za które jestem wdzięczny, zmieniłem fragment tekstu w artykule o kaplicy św. Jakuba zamieszczając w nim także współczesną fotografię kaplicy.1 Poprawiona część dotycząca kościoła św. Marcina z archiwalnym zdjęciem z zasobów TOnZP znajdzie się na końcu tego artykułu.
Powiększenie kolekcji o czarno-białą odmianę pocztówki z widokiem kościoła św. Marcina to drugi z powodów, dla którego postanowiłem zająć się tym tematem, a szczególnie ikonografią tego obiektu w postaci pocztówek i fotografii. Historia kościoła była opisywana bardzo rzadko, a do tego w każdym przypadku w sposób niepełny i niezrozumiały. Jako nie historyk ograniczyć muszę się więc do wiary w opisywane fakty, albo raczej półprawdy. Decyzję o budowie nowego kościoła w Gostyninie podjęto w 1913 roku i można domniemywać, że albo stara świątynia funkcjonowała jeszcze jakiś czas, albo nie była od razu rozebrana. Budowę kościoła św. Marcina zakończono w 1924 roku.
Pocztówkę z opisem na awersie Gostynin Ul. Płocka i kościół wydał w 1916 roku nieustalony wydawca. Widok kościoła św. Marcina od strony północno-wschodniej w kierunku rynku gostynińskiego wydrukowano także w kolorze. Obydwie odmiany mają na rewersie numer 167744. Dwa inne widoki Gostynina na znanych mi pocztówkach w takim samym wydaniu to: Gimnazjum żeńskie i Kościół ewangelicki.
Wcześniej, bo ok. 1910 roku, nakładem wydawnictwa G. Böhm z Gostynina ( Editeur G. Böhm, Gostynin) ukazała się pocztówka z bardzo podobnym ujęciem widoku kościoła św. Marcina i opisem Ul. Płocka. Gostynin. W zbiorze znajdują się jeszcze cztery inne widoki w identycznym wydaniu: Aleja Gostynin, Ul. Kutnowska Gostynin, Kirche Gostynin i Cmentarz Gostynin.
Kolejną pocztówkę z opisem w 3 językach Gostynin Kościół polski wydał ok. 1915 roku R. Borkenhagen z Łodzi jako jedną z wielu w serii gostynińskiej. Wydawnictwo wykorzystało najpewniej negatyw pocztówki Böhma.
Fotografia kościoła wykonana w 1912 roku przez J. Wojciechowskiego pochodzi z zasobów archiwum Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości.
TOnZP zostało założone w 1906 roku i działało do 1944 roku. Stowarzyszenie prowadziło szeroką działalność popularyzatorską oraz podejmowało liczne inicjatywy ochrony zabytków kultury narodowej. Od 2005 roku w Instytucie Sztuki PAN realizowany jest projekt pn. "Digitalizacja zbiorów TOnZP z lat 1906-1939", w którym znajdują się cztery inne poza powyższą fotografie kościoła św. Marcina.2 Fotografie ze zbioru wykonywane były przede wszystkim w okresie poprzedzającym I wojnę światową. W mojej kolekcji znajdują się cztery fotografie, w tym jedna z wnętrzem kościoła. (LB, lipiec 2017)
1 Patrz art. 72 PP "Kaplica św. Jakuba"
2 http://www.zabytki-tonz.pl/tonzprojdig1.html
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.