Nazwy Gostynina
Niemcy przed wybuchem II wojny światowej stanowili 6 % ogółu mieszkańców miasta i powiatu. Od początku 1939 roku Niemiecki Związek Ludowy (Deutscher Volksverband in Polen) przeprowadzał zebrania, na których śpiewano pieśni, wywieszano flagi i pozdrawiano się po hitlerowsku. 16 września 1939 roku do Gostynina wkroczyły wojska niemieckie.
Początkowo plany hitlerowskie przewidywały włączenie Gostynina i powiatu do Generalnej Guberni, ale ostatecznie wraz z powiatem został wcielony do Wielkiej Rzeszy Niemieckiej i należał do rejencji inowrocławskiej w prowincji ze stolicą w Poznaniu, w styczniu 1940 r. przemianowanej na Reichsgau Wartheland (Okręg Rzeszy Kraj Warty). Od tej chwili w całej rozciągłości zaczęły obowiązywać przepisy, zarządzenia Rzeszy Niemieckiej. Wcielano w życie politykę hitlerowską wobec Polaków, usiłując całkowicie zniemczyć Gostynin. W sklepach, urzędach, w pracy obowiązywał język niemiecki. W lutym 1940 r. Niemcy wydali zarządzenie o zamknięciu polskich szkół.1
Różne źródła podają inne daty obowiązywania dwóch niemieckich nazw miasta w latach 1939 - 1945. Od bardzo dokładnych, które mówią że od 28 września 1939 do 22 czerwca 1941 roku Gostynin nosi nazwę Gasten, a do końca wojny nazywa się Waldrode, aż po najmniej precyzyjne i najwyraźniej niewłaściwie określające niemiecką nazwę miejscowości Gostynin tylko jako Waldrode przez cały okres okupacji.
Ilustrowanie tematu rozpocząłem pocztówką z odręcznym opisem na awersie i stemplem pocztowym z nazwą miejscowości Waldrode ponieważ nazwa ta według źródła, które wydaje mi się najbardziej wiarygodne obowiązywała najdłużej. Otóż tabela z wykazem nazw miejscowości powiatu gostynińskiego i Gostynina w języku polskim i obowiązującym niemieckim w omawianym okresie zamiast nazwy Gostynin podaje w latach 1939-41 nazwę Waldrode, w 1941-42 - Gasten, 1942-45 znowu Waldrode.2
Ciekawe ujęcie z widokiem Dybanki niech będzie pewnym zadośćuczynieniem istotnych skądinąd problemów z faktami i datami.
Druga pocztówka z widokiem Gostynina od strony okolic Dybanki w opisie na rewersie zawiera nazwę Gasten. Wydaje się, że ta nazwa dla Niemców była zbyt bliska brzmieniowo polskiemu Gostyninowi, a poza tym nazwę Waldrode przywrócono zapewne w ramach porządkowania nazewnictwa niemieckiego w Kraju Warty, co pokazuje poniższa mapka.3
Ta sama źródłowa tabela zawiera niemieckie nazwy innych miejscowości powiatu gostynińskiego. Dobrzyków - Weichselhoh, Gąbin - Gombin, Łąck - Lack od 1943 Lonsch, Lucień - Lucien, Nowy Duninów - Dunau, Pacyna - Patzingen, Sanniki - Sannikau, Słubice - Schlubitz, Szczawin Kościelny - Schauenkirch. Dlaczego nazw trzech miejscowości Czermna, Kozic i Skrzan nie zmieniono, tego nie wiem do końca.(LB, sierpień 2014)
1 Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej. Praca zbiorowa. Towarzystwo Naukowe Płockie, 1990
2 http://de.wikipedia.org/wiki/Landkreis_Waldrode
3 Ibidem.
Liczba wejść:
Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies. Akceptuję.