Pocztówki z II wojny światowej.

Okupacyjne nazwy ulic Płocka i nazwa miasta

Niemal od razu po wkroczeniu do Płocka, bo już na przełomie września i października 1939 roku, okupanci rozpoczęli akcję zmiany nazw ulic i placów. Stary Rynek nazywał się przez kilka dni "Adolf Hitler Platz". Uznano jednak, że wielkość placu i waga nazwy są niewspółmierne i zmieniono nazwę na "Horst Wessel Platz". Horst Wessel - niemiecki nazista, autor tekstu do pieśni, która była hymnem partyjnym NSDAP.

Wydana w Olsztynie niemiecka pocztówka przedstawiająca Plac Narutowicza w Płocku jest niewłaściwie opisana. Nazwa ta występuje na niemieckich planach miasta przy opisie płockiego Starego Rynku.

Plock. Horst Wessel Platz.

Nazwy ulic takie jak: Teatralna, Piekarska, Zduńska, Królewiecka przetłumaczono dosłownie na język niemiecki. Inne ulice i place dotychczas noszące imiona bohaterów, pisarzy albo zdarzeń historycznych przemianowano przykładowo: Henryka Sienkiewicza na Hermann Goering-Strasse, ul. POW na Erich Koch-Strasse, ul. 1 Maja na Paul Sohn Strasse, ul. 3 Maja na Schlitzkus Strasse, ul. Kościuszki na Gilly Strasse. Dwaj pierwsi to powszechnie znane osobistości. Z pozostałych dosyć neutralna wydaje się postać Davida Gillego ze Schwedt (1748-1808) pruskiego kartografa i budowniczego, który w 1803 roku wzniósł w Płocku gmach tzw. kamery (fot. 2) i więzienie. Obydwie budowle do dzisiaj służą celom administracyjnym.

Schröttersburg. Erich Kochstr.

A czym zasłużył się "słynny romantyk" E. T. A. Hoffmann nazistom, którzy nazwali jego imieniem Plac Narutowicza? Mieszkający w Płocku od 1802 do 1804 roku kompozytor i karykaturzysta, po przeniesieniu do pracy z Poznania, jako urzędnik regencji pozostawił po sobie niezbyt dobrą pamięć. Wszystkie dotychczasowe próby odbrązowienia samej postaci i płockich "dokonań" Hoffmanna są do dzisiaj skrzętnie skrywane przez kolejnych decydentów i historyczną cenzurę. Myślę, że w 1939 roku mogły zostać docenione wybitne zdolności Hoffmanna do poniżania Polaków. Wszechstronny artysta zamiast karykatur rysunkowych wykonywał swoje urzędnicze zajęcie przy nadawaniu nazwisk Polakom i polskim Żydom tak prześmiewczo i pogardliwie, że nieprzyzwoitym byłoby przytaczanie ich brzmienia w tym powszechnie dostępnym tekście. Biorąc chociażby powyższe pod uwagę, nie można zadać pytania, jakiej kategorii pamięci ma służyć dzisiaj tablica upamiętniająca Hoffmanna umieszczona na murze byłego Hotelu Berlińskiego na Starym Rynku? Artysty wyrwanego wprost z panteonu nazistowskich patronów ulic w okupowanym Płocku.

Nazwę miasta początkowo zniemczono fonetycznie i obowiązywała nazwa Plock wymawiana Plok.

Taką nazwę umieszczano na wydawanych pocztówkach z widokami Płocka. 21 maja 1941 roku Minister Spraw Wewnętrznych Rzeszy wydał zarządzenie zmiany nazwy miasta Płock na Schröttersburg. Niemiecka nazwa Płocka wzięta została od zasłużonego w latach 1793-1807 dla Prusaków Fryderyka Leopolda barona von Schröttera nadprezydenta zachodnich i wschodnich Prus. To on rozpoczął i prowadził intensywną akcję kolonizacyjną w dolinie Wisły osadzając na tych ziemiach rolników z Witenbergii, Badenii i Szwabii. Zmiana nazwy miasta nie była przypadkowa. Hitlerowcy wiązali ją z nazwiskiem pioniera ekspansji niemieckiej.

Plock. Collegien - Platz. Schröttersburg. Plock. Collegien - Platz.

Na niemieckich pocztówkach natychmiast zmieniono nazwę miasta. Na produkowanych z tych samych negatywów kartkach zmienione zostały opisy w części z nazwą miasta. Nie stosowano nadruków z nową nazwą. Nazwa Schröttersburg obowiązywała do końca okupacji. (LB, luty 2011)

< poprzedni artykułkolejny artykuł >

do góry

 

Liczba wejść:

 

Wykorzystujemy pliki cookies w celach statystycznych. Można zablokować zapisywanie cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Szczegółowe informacje znajdują się w polityce prywatności naszej firmy dotyczącej cookies.     Akceptuję.

Pocztówki Płockie. Wszelkie prawa zastrzeżone. | Polityka Prywatności